Das Deutschland-Niederlande-Haus will das Leben der Niederländer und der Deutschen bereichern. Zef Mertens ist neuer Projektleiter dieser besonderen Einrichtung. Der Schwerpunkt liegt auf dem Austausch und der Verständigung der Menschen beiderseits der Grenze.


Zef Mertens vor der Abteilung “Deutsche Romane”. Fotos: Venlo Vanbinnen

Venlo (Venlo Vanbinnen) / 22. März 2022 Das seit 2020 geöffnete Deutschland-Niederlande-Haus, das Teil der Bibliothek Venlo ist, will auf zugängliche Weise dafür sorgen, dass Niederländer und Deutsche im Grenzgebiet mehr übereinander erfahren und sich besser kennenlernen. Zef Mertens ist seit kurzem der neue Projektleiter: „Unsere Zielgruppe besteht eigentlich aus allen Grenzbewohnern in diesem Gebiet. Das macht es zu einer schönen, aber auch komplexen Herausforderung.“

Das Deutschland-Niederlande-Haus hatte noch nicht einmal richtig die Arbeit aufgenommen begonnen, da brach die Korona-Krise los. Sofort lag eine erste Herausforderung auf dem Tisch. Sowohl in der Bibliothek Venlo und als auch in der Mediothek Krefeld (Krefeld ist Venlos Partnerstadt) war eine Reihe von Treffen zum Wissensaustausch mit Fachreferenten geplant. Im Beisein der Gäste wurden neben anderem Gespräche über Themen wie Gesellschaft und Politik, Sprachentwicklung, Bildung und Kultur geplant. Die Sitzungen fanden statt, aber aufgrund der geltenden Corona-Maßnahmen wurden sie per Videokonferenz durchgeführt.

„Und dann war da noch der Literarische Sommer. Diesbezüglich konnte glücklicherweise mehr in die tat umgesetzt werden“, sagt Zef Mertens, „aber abgesehen davon hat Corona doch einige Einschränkungen verursacht. Diese sind in letzter Zeit fast alle aufgehoben worden, und auch in Deutschland gibt es Pläne zu lockern.“ Mertens kommt aus Sevenum, hat Sozialarbeit studiert und auch eine Zeit lang in diesem Bereich gearbeitet. Anschließend studierte er Kulturanthropologie. „Kurz gesagt, ein Kulturanthropologe untersucht die kulturelle Vielfalt und was die Menschen darunter verstehen“, erklärt er. „Verstehen“ und „Verbindung“ hätten höchste Priorität. In der Praxis bedeute dies, die Menschen dort zu beobachten und zu beteiligen, wo sie sind. Dies könne auf jeder Ebene geschehen, von einem Bezirk über ein Amt bis hin zu einer Bibliothek oder einer Grenzregion wie Venlo.

Die Förderung der Verständigung und Verbindung sei seine Aufgabe im Deutschland-Niederlande-Haus, nur weiter gefasst als die Kultur, bemerkt Mertens. Er verweist auf die Tatsache, dass Limburg auf einer Länge von mehr als 200 Kilometern an Deutschland grenzt. „Wir sind zwar Nachbarn, wissen aber wenig voneinander; in dieser Hinsicht gibt es noch viel zu tun. Das Deutschland-Niederlande-Haus möchte dazu einen Beitrag leisten und so das Leben der Bewohner der Region Venlo und der Deutschen jenseits der Grenze bereichern. Wir tun dies durch Projekte, im Hinblick, was den Bewohnern wichtig ist und wie wir von dort aus Verbindungen herstellen können. Nämlich: Indem wir die gegenseitige Neugierde anregen und stärken, können wir ein besseres gegenseitiges Verständnis erreichen.“

Wie Mertens hervorhebt, kann dies in allen möglichen Bereichen und mit verschiedenen Zielgruppen geschehen. Als Beispiel erwähnt er ein Projekt, das derzeit in Vorbereitung ist und bei dem Studenten beiderseits der Grenze in Zusammenarbeit mit dem Filmtheater „De Nieuwe Scene“ über ein bestimmtes Buch und dem daraus resultierenden Film diskutieren werden. „Die Einbindung verschiedener Partner ist Teil des Prozesses. Es wird auch ein Projekt zusammen mit dem Grensinfopunt geben, um Arbeitssuchenden Möglichkeiten auf der anderen Seite der Grenze aufzuzeigen. Das Deutschland-Niederlande-Haus richtet sich also an eine sehr breite Zielgruppe, was laut Mertens, wie erwähnt, eine schöne Herausforderung darstellt. „Es gibt Menschen, die bereits offen sind für diese Ideen und Projekte und mehr über Deutschland und die Grenzregion erfahren wollen. Doch es gibt auch eine große Gruppe, die sich noch nicht mit Deutschland beschäftigt hat, aber davon profitieren würde. Die wollen wir auch erreichen.“

Das heißt, ein breites Netzwerk zu knüpfen, und das ist neben der Entwicklung von Projekten derzeit ein wichtiger Schwerpunkt für Mertens: „Ich spreche mit vielen Menschen, mit Menschen mit unterschiedlichen Lebensläufen. Sie können bei der Durchführung der Projekte helfen und so die verschiedenen Zielgruppen erreichen. Auf diese Weise können wir dafür sorgen, dass das Deutschland-Niederlande-Haus schnell an Bedeutung gewinnt und dass wir einen vollwertigen Beitrag zur Verbesserung der Beziehungen zwischen den niederländischen und deutschen Bewohnern des Grenzgebiets leisten können.“

Weitere Informationen gibt es hier.

Venlo (Venlo Vanbinnen) Het in 2020 gestarte Duitsland-Niederlande Huis –onderdeel van Bibliotheek Venlo – wil er op een laagdrempelige manier voor zorgen dat Nederlanders en Duitsers in het grensgebied meer over elkaar te weten komen en elkaar zo beter leren kennen. Sinds kort is Zef Mertens de nieuwe projectleider. “Onze doelgroep bestaat feitelijk uit alle grensbewoners in dit gebied; dat maakt het een mooie maar tevens ingewikkelde uitdaging.”

Het Duitsland-Niederlande Huis was nog niet eens goed en wel gestart toen de coronacrisis uitbrak. Dat bracht meteen een eerste uitdaging. Want er stond een reeks kennisuitwisselingsbijeenkomsten met gespecialiseerde sprekers gepland in de Venlose bibliotheek en Mediotheek Krefeld. Bijeenkomsten over onder meer maatschappij en politiek, taalontwikkeling, onderwijs en cultuur, in het bijzijn van gasten. Die bijeenkomsten gingen door, maar vanwege de geldende maatregelen wel via videoverbinding.

“En dan was er de Literaire Zomer, toen gelukkig wat meer kon”, geeft Zef Mertens aan. “Maar verder zorgde corona toch voor de nodige beperkingen. Die zijn sinds kort vrijwel allemaal van de baan en ook in Duitsland staan de versoepelingen voor de deur.” Mertens, afkomstig uit Sevenum, volgde een studie Sociaal Werk en was in die hoedanigheid ook enige tijd werkzaam. Vervolgens studeerde hij Culturele Antropologie. “In het kort verdiept een cultureel antropoloog zich in culturele diversiteit en dat waar mensen betekenis aan geven. ‘Begrip’ en ‘verbinding’ zijn daarbij het hoogste goed. Dat betekent in de praktijk observeren en participeren daar waar mensen zijn. Dat kan op elke schaal van een wijk tot een kantoor tot een bibliotheek of een grensregio zoals die van Venlo.”

Het bevorderen van begrip en verbinding is ook zijn taak bij het Duitsland-Niederlande Huis, alleen breder dan cultuur, merkt Mertens op. Hij wijst op het feit dat Limburg over een lengte van meer dan 200 kilometer aan Duitsland grenst. “We zijn buren, maar weten weinig van elkaar af, er is wat dat betreft nog een heel gebied te ontginnen. Daar wil het Duitsland-Niederlande Huis een rol in spelen en zo het leven van bewoners van de regio Venlo en die van Duitsers aan de andere kant van de grens verrijken. Dat doen we met projecten waarin we op zoek gaan naar wat die bewoners belangrijk vinden en hoe we vandaaruit verbindingen kunnen leggen. Door de wederzijdse nieuwsgierigheid te prikkelen en versterken om zo tot meer onderling begrip te komen.”

Intensive Lektüre.

Dat kan zoals Mertens al aangaf op allerlei vlakken en met uiteenlopende doelgroepen. Hij noemt een project dat nu in de steigers staat en waarbij in samenwerking met Filmtheater De Nieuwe Scene studenten van beide zijden van de grens in gesprek gaan over een bepaald boek en daaruit voortgekomen film. “Het erbij betrekken van uiteenlopende partners is onderdeel van het proces. Zo komt er tevens een project samen met het Grensinfopunt waarbij we werkzoekenden de mogelijkheden aan de andere kant van de grens tonen.” Het Duitsland-Niederlande Huis richt zich dus op een heel brede doelgroep wat volgens Mertens een mooie uitdaging oplevert. “Je hebt mensen die al voor dit soort projecten openstaan en meer willen leren over Duitsland en de grensregio maar er is tevens een grote groep die hun blik nog niet zo op de Duitsland gericht hebben maar hier wellicht wel wat aan zouden hebben. Die willen we ook bereiken.”

Dat betekent het creëren van een breed netwerk en dat is, naast het opzetten van projecten, momenteel een belangrijk aandachtspunt van Mertens. “Ik ben met heel veel mensen in gesprek, mensen met uiteenlopende achtergronden. Die kunnen helpen bij het opzetten van projecten en het bereiken van de verschillende doelgroepen. Om er zo voor te zorgen dat het Duitsland-Niederlande Huis snel aan naamsbekendheid wint en we zo op een volwaardige manier kunnen bijdragen aan het verbeteren van de band tussen Nederlandse en Duitse bewoners van het grensgebied.”